De komende jaren gaan honderdduizenden woningen van het gas af. De afgelopen 2,5 jaar is met het programma Duurzame Wijkwarmte Zuid-Holland veel ervaring opgedaan met verduurzaming van tien wijken. De kennis en ervaring over wat wel en niet werkt in de aanpak van de warmtetransitie is gebundeld in een inzichtelijk boekje. Gedeputeerde Berend Potjer van de Provincie Zuid-Holland heeft het boekje aangeboden aan Maureen van Eijk, directeur van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW).

"Hoe maken we onze woningen en gebouwen aardgasvrij? Die opgave is niet eenvoudig", zegt Potjer. "Er zijn meerdere alternatieven voor gasverwarming. Welke oplossing het beste is, verschilt per wijk en soms per blok. Voor Zuid-Holland, met een hoge warmtevraagdichtheid, is de verwachting dat het grootste deel van de wijken in onze provincie een warmtenet ontwikkelt. Dit vraagt om wijkgerichte maatwerk en goede communicatie met inwoners de komende jaren."

"Om in 2030 van 5.000 naar 70.000 nieuwe warmteaansluitingen per jaar in de bestaande bouw te gaan, hebben we een meerjarige aanpak nodig, die verder gaat dan de individuele huisaansluitingen, naar een wijkgerichte en gemeenteoverstijgende aanpak. De opgedane kennis uit deze wijken geeft belangrijke inzicht in de benodigde aanpak van de warmtetransitie. Dit vraagt om aanpassing en verbetering van regelgeving en instrumenten met een langetermijnperspectief."

Samen met de gemeenten Alphen a/d Rijn, Den Haag, Gorinchem, Katwijk, Rijswijk, Rotterdam, Schiedam, Zoeterwoude en Zwijndrecht heeft de provincie Zuid-Holland gewerkt aan de verduurzaming van wijken die de stap maken naar ‘aardgasvrij’ en toewerken naar een duurzaam, collectief warmtenet. In de grotere steden zijn dit vaak wijken waar mensen wonen met een zeer krappe beurs. Naast een waardevolle samenwerking en kennisuitwisseling heeft het programma geleid tot verduurzaming van woningen en gebouwen en daarmee tot de realisatie van warmtenetten in meerdere wijken.

Kwetsbare groepen

"Een belangrijk leerpunt is dat bestaande structuren niet ingericht zijn voor de gewenste opschaling naar een wijk-/gebiedsgerichte aanpak. Voor een collectieve oplossing als een warmtenet is dit cruciaal. Net zoals de benodigde jarenlange samenwerking en commitment tussen partijen. Daarbij is deze transitie vooral een sociale opgave en bereik je mensen het best door in de wijk aanwezig te zijn. De transitie biedt kansen om in contact te komen met kwetsbare groepen, die vaak nog niet op de radar stonden."

De lessen van de Zuid-Hollandse warme wijkaanpak zijn gedeeld met de betrokken ministeries en worden de komende tijd door de provincie ingezet om, samen met de gemeenten en het NPLW, draagvlak en commitment te krijgen van alle betrokken partijen.